'මුහුද යට දිවයින'

ඉසෙබෙලා අයියන්දේ 1942 වසරේදී පේරු රාජ්‍යයේදී උපත ලබන අතර චිලි දේශයේ හැදී වැඩුණු කාන්තාවක් විය. ඇය චිලි රාජ්‍යයේ හිටපු ජනාධිපති සැල්වදෝර් අයියන්දෙගේ ඥාති දියණියක වූ අතර ඇය ස්පාඤ්ඤ බසින් නිර්මාණකරණයේ යෙදෙන්නෙකි. ඇයගේ මුල්ම කෘතිය වන්නේ 1982 දී රචිත THe House of the Spirits නම් කෘතියයි.එම කතාව සාහිත්‍ය සහ මිත්‍යාව අඛ්‍යනගත කරමින් රචිත කෘතියක් වන අතර  එම පළමු කතාවෙන්ම ඇය ලොව මහත් ජනාදරයට පත්විය.ඇය විසින් රචිත කෘතීන් විදේශ භාෂා 35කට අධික සංඛ්‍යාවකට පරිවර්තනය විය. ඇය නව කතා 19ක් සහ වෙනත් කෘතීන් 6ක් රචනා කර ඇති අතර ඇය දේශීය විදේශීය සම්මාන 35ක් මේ වන විට දිනාගෙන ඇත. මේ වන විට ඇය ලොව වඩාත්ම සංවේදී නිර්මාණකරණයේ යෙදෙන ලේඛිකාවන්ගේ වඩාත්ම ඉදිරියෙන් සිටින කතෘවරියකි .ඇයගේ කෘතීන් වල සුවිශේෂිත්වය වනුයේ සැමවිටම ප්‍රධාන චරිතය කාන්තාවක් වීමත් එම චරිතාංග වන නිදහස් හා නිර්භීත භාවයත් ,අසාධාරණයට එරෙහි වීමත්ය.

සාහිත්‍ය කළා කෘතීන් ලෙස ගත් කල ඒ තුලදී ඇති වන ජනප්‍රියත්වය මිනිසා විසින් පාලනයකට ලක් කර ඇත.ඉසේබෙල් අයියන්දෙගේ කෘතීන් සඳහා  එම නිසා විචාරකයින් විසින් අපුර්වතම ස්ත්රිවදිනියක  ඇතුලත් කෘතීන් ලෙස ලේබලයක් ගසන ලදී.මන්ද ඉසේබෙල් යනු ශක්තිමත් සහ වංශවත් පවුලකට හිමිකම් පෑ කාන්තාවක් වූ හෙයිනි. ඇය යුද්ධයේ සහ දේශපාලන නැගීම් සිටීම වලට එරෙහි සිදුවීම් වලට ඇය පෙනීසිටි කාන්තාවකි. මෙම සෑම කරුණක්ම ඇයගේ අයිස්ලන්ඩ් බිනිත් ද සි (මුහුද යට දිවයින ) පොතේ අන්තර්ගතවී ඇති අතර මෙම කතාවට සම්බන්ධ  වන්නේ 18 වැනි සියවසෙහි අගභාගයේදී හයිටි ජනපදයේදී සිදුවූ සංසිදුවිම්ය.

මෙහි කතා නායකයා වන තෙතේ අප්‍රිකාවේ සිට වහල් සේවයට ගෙන එන ලද වහල් තරුණියකගේ දියනියක්ය.එම වහල් තරුණිය නැවේදී සුදු නාවිකයකු අතින් දුෂණයට ලක් වන අතර දෝමා  දිවයිනේදී උපන් මෙම බිලිඳිය තෙතේ හෙවත් සරිතේ නමින් නම විය.සරිතේ මෙම දිවයිනේදී උක් වගා කරන්නකුගේ උන්මාදත්වයෙන් පෙලෙන බිරිඳක ගේ වහලිය විදියට සේවය කරන්නට පටන් ගත්තාය.ඇයගේ ස්වාමිදුවගේ මරණයෙන් පසු ඇය තුලුස් වල්මොරෑන්  ගේ උප බිරිඳ බවට පත්වේ.ඔහු සිය තරුණ වියේදීම ප්‍රංශයේ පැරිස් නුවර සිට ප්‍රංශ යටත් විජිතයක් වූ සැන් දොමෑන් වලට පැමිණෙන්නේ සිය පියා විසින් පවත්වගෙනු යන ලබන උක් වතු යායේ පාලනය බාර ගැනීමටය.යොවුන් වියේදී තුලුස් තම පරමාදර්ශී සහ ප්‍රගතශීලි අදහස් පසෙක ලා ජිවිතයේ යථාර්තය තේරුම් ගෙන එය අත්විඳීමට පටන් ගනී. 

මෙම කතාව ප්‍රංශ සහ අප්‍රිකානු වහල් ඝට්ඨනය පිළිබඳවූ අපුරුම කතා පුවතක් විය.එලෙසින්ම මේ තුලින් ලොව පුරා රටවල් අක්‍රමණය කරමින් ලන්දේසින් , පෘතුග්‍රීසීන් සහ ඉංග්‍රීසි ජාතිකයින් ගෙන ගිය වහල් සේවය පිළිබඳව ත් එම මිනිසුන්ගේ කෘර භාවයත් පසුකාලීනව ඔවුන් හා ජාතින් වශයෙන් සම්මිශ්‍රණය වන කළු ජාතිකයින් හා ඔවුන් මුහුණ දෙන සන්සිදුවීම් පිළිබඳවත් ඒ හා ඇතිවන ආගමික සහ ආර්ථික මෙන්ම සංස්කෘතික සම්මිශ්‍රණය සහ අරගලයන් පිළිබඳව මනා අවබෝධයක් මෙම කෘතියෙන් පාඨකයාට ලබා ගත හැකිය. එමෙන්ම රාගය කුතුහලා , ම්ලේචච්ත්වය කෘරරත්වය මනාව ගැබ්වූ සාර්ථකම කෘතියක් බව  මෙය සඳහන් කල හැක.

එමෙන්ම ප්‍රංශ ජාතිකයින් විසින් යටත්විජිත වාදී සංස්කෘතිය මෙහිදී ආරෝපණය කල ආකාරය, වහලුන්ට කෘර අන්දමින් සැලකීමට ලක් කල ආකාරය , ඔවුන්ව පීඩනය ලක් කරන ලද ආකාරය මෙම කෘතිය හරහා දැකිය හැකි ලක්ෂණයකි.යුරෝපිය යටත් විජිත අක්‍රමණය මුලින්ම ඇතිවන්නේ හයිඩියෙනි .ප්‍රංශ ජාතිකයින් මෙම දුපතට යන්නේ උක් වගාව සිදුකර අදායම් ලැබීමේ අරමුණින් වන අතර ඒ සඳහා අවශ්‍ය මිනිස් දායකත්වය ලබා ගැනීමට අප්‍රිකානු වහලුන් සිය දහස් ගණනක් නැව් ඔස්සේ ප්‍රවාහනය කරන ලදී.ඉන්පසු මෙහි ජීවත්වූ ස්වෙදෙශිකයින් වූ අරාවැක් ජාතිකයින් සහමුලින්ම ඝාතනයට ලක් කරති.මෙහි එන තුලුස් වල්මොරාන් ප්‍රංශ ජාතිකයකු වේ.

මෙම කෘතිය තුලින් මෙම ජාතීන්ගේ සංස්කෘතිකමය ලක්ෂණයන් , භාෂාවන් පිලිබඳ අවබෝධය, ජාතින් අතර ඇතිවන ඝට්ටනයන් මෙන්ම ඔවුන්ගේ සිතුවිලි තුල ඇතිවන විපර්යාසයන් පිලිබඳ අවබෝධයක්  ලබාගැනීමට පාඨකයාට  අවස්තාව ලැබෙන අතර මෙම කෘතිය දෘෂ්ටිකෝණයන් ගේ සංකලනයක් සහිත කෘතියක් වීම තවත් විශේෂත්වයකි.ප්‍රථම පුරුෂ දෘෂ්ටි කෝණය සහ උත්තම පුරුෂ දෘෂ්ටි කෝණය මාරු වෙමින් මෙම කෘතියට එළඹෙන අතර සරිතා යන චරිතය උත්තම පුරුෂ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් මෙම නව කතාවේදී විටින් විට ප්‍රවේශ වේ.එලෙසම කෘතිය පුරාවටම අධියාතර්තාවාදී සිදුවීම් දකින්නට ලැබීම මේ ආකෘතියේ එන විශේෂ ලක්ෂණයක් වන අතර මෙම කෘතිය ඉසේබෙල් අයියන්දේ විසින් රචිත සාර්ථකම කෘතියක් බව මනාව ඔප්පුවන සාධකයකි.

මෙම කෘතිය 2018 වසරේදී හොඳම සාහිත්‍ය සම්මාන කෘතීන් හොඳම පරිවර්තිත නව කතාව ලෙස සම්මානයට පාත්‍ර වූ අතර මෙය නිලුක කදුරුගමුව මහතා විසින් පරිවර්තනයට ලක් කරන ලදී.